28 maart 2024

Geklets van de borreltafel over het vmbo, meneer Schaberg

Column | Waarom worden er over het beroepsonderwijs zo vaak opiniestukken geschreven die nauwelijks gestoeld zijn op feiten, maar zo lekker losjes zijn gebaseerd op het geklets aan de borreltafel?

Zaterdag 17 december was het weer raak, in NRC/Handelsblad. John Schaberg (‘Ondernemer, adviseur, medewerker van NRC’) stelt in een opiniebijdrage het onderwijs niet meer dienstbaar is aan de economie, persoonlijke ontplooiing van leerling/student staat voorop. Het onderwijsbeleid in zijn algemeenheid deugt niet, en in het bijzonder het beroepsonderwijs.

Van mij mag Schaberg dat gerust verkondigen en er zijn genoeg zaken aan te wijzen die beter kunnen. Maar je mag in een verhaal van minstens duizend woorden toch verwachten dat bepaalde opvattingen met feiten worden onderbouwd?! Niet dus, meneer Schaberg strooit kwistig met vooroordelen en etaleert zijn onwetendheid.

Een voorbeeld. Schaberg verwijst naar het recente pleidooi van de SP om de ‘ouderwetse, eerlijke ambachtsschool’ weer in ere te herstellen. Citaat: “Daar konden jongens, en ook meisjes die goed waren met hun handen, praktische vakken leren waarmee ze de maakindustrie in Nederland overeind hielden. Nu zitten ze op een school voor Voorbereidend Middelbaar beroepsonderwijs en vallen in slaap of gaan klieren als ze in een of andere ‘beroepsgerichte kwalificatiestructuur’ moeten proberen hun weg te vinden, terwijl ze bezig hadden kunnen zijn met lassen stukadoren, timmeren, metselen of fijnmetaalbewerking.”  

Tang op een varken

Nog los van het feit dat Schaberg niet weet dat vmbo (en daarvoor de lts. enz.) geen eindonderwijs is en startbekwaamheid pas in het mbo wordt verworven, slaat het beeld dat hij schetst als een tang op een varken. De cijfers meneer Schaberg: In 2011 deden 53.948 leerlingen in het vmbo (basis en kader) examen in een beroepsgericht vak. Zoals: timmeren, metselen, schilderen, metaaltechniek, elektrotechniek, installatietechniek, zorg en welzijn, groen, enz. Hoezo ‘in slaap vallen’ en ‘klieren’. [zie als bijlage het hele overzicht].

Nog een voorbeeld, het (beroeps)onderwijs zou het exclusieve terrein zijn van de overheid. Niets is minder waar. Ooit gehoord van Robo’s meneer Schaberg? Dat staat voor Regionaal Overleg Bedrijfsleven Onderwijs. Ooit gehoord van KBB, de Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven die per sector nauw betrokken zijn bij de opleidingen in het mbo? Kennelijk niet.

Oh ja, nog zo’n leuke oneliner: lassers uit Portugal en onze jongens zitten werkeloos thuis. Misschien dat meneer Schaberg bij zijn collega-ondernemers een zou willen nagaan waarom ze hun werkvolk van ver halen. En dan moet hij zeker een ingezonden brief ui te Brabants Dagblad meenemen, waarin een vader uit Den Bosch vertelt dat zijn zoon – een prima timmerman – niet bij bouwbedrijven in de regio aan de bak komt, maar waar op de bouwplaats talloze Poolse bouwvakkers werken.
Of waarom de Tilburgse technisch ondernemer en werkgeversvoorman Geert Naaijkens (geen familie)  in de krant zegt dat vijftigplussers er niet op hoeven te rekenen dat ze in de techniek nog aan de slag komen. Hoezo een tekort, meneer Schaberg?

Vakcolleges

En  heeft meneer Schaberg wellicht ooit gehoord van de ruim veertig vakcolleges waar, meer nog dan in de bestaande trajecten in het vmbo, de nadruk ligt op het leren van een vak? Niet dus.

Het is jammer over het beroepsonderwijs vaak alleen in karikaturale beelden wordt gesproken. Dat helpt het beroepsonderwijs geen meter verder. Een advies aan meneer Schaberg: Stap eens een vmbo binnen of een vakcollege binnen en geef uw oren en ogen goed de kost. En lever vervolgens een zinnige bijdrage in het debat over de complexe situatie waarin het beroepsonderwijs verkeert.

Deel dit artikel