10 december 2024

Moordenaar?

Beroep: Onderwijs | Aflevering 4.16

COLUMN | Nog even over dat dikke boek over Tilburg in de jaren ’60: Opstand in het zuiden. Wat verboden was in 1969 en waarvoor mensen ook echt waren gearresteerd:
Het roepen van ‘Johnson moordenaar’. Dan beledigde je een bevriend staatshoofd.

Dat deden wij dus niet, als kritiese scholieren  tijdens onze allereerste vietnamdemonstratie, want wij wilden niet worden gearresteerd. Voor je het wist hielden ze je een nacht vast en miste je een proefwerk op de HBS (Cobbenhagencollege) waar wij toen zaten. En wij zagen ons nog niet bij ‘reden van afwezigheid’ invullen: na arrestatie nacht in de bajes.

Wat riepen wij dan wél (net als al die andere demonstranten)?
‘Johnson molenaar!’
Dat was leuk en dat was toegestaan en dat riepen wij dus. Lekker puh. Je beledigde een bevriend staatshoofd toch niet als je hem een molenaar noemde? Nou dan!
Voor de jonge kijkers: Johnson was president van de USA van 1963 – als vice-president gepromoveerd tot president na de moord op Kennedy, en vervolgens gekozen – tot 1969. Onder zijn presidentschap raakte Amerika steeds nauwer betrokken bij de oorlog in Vietnam en wij waren daar tegen! Maar je mocht hem dus geen ‘moordenaar’ noemen.

Enfin, onze allereerste demonstratie eindigde op Den Heuvel, waar het verzamelde protestvolk werd toegesproken door een uiterst keurige KVP-politica die hiermee een daad van verzet tegen haar eigen partij stelde. Dapper! De speech ging grotendeels verloren in het lawaai van de meute, maar tegen het einde werd het toch min of meer stil. In die stilte belandde zij bij haar afsluiting:
‘… en daarom zullen wij een telegram sturen aan de Amerikaanse ambassadeur met de volgende tekst: …’
(ze keek in haar papieren op zoek naar de juiste tekst en van die anderhalve seconde respijt profiteerde Toine van Gorp, die naast mij stond, om nu precies dát te schreeuwen wat zij zeker niet zou telegraferen aan die ambassadeur:
‘Johnson moordenaar!’  

Geweldig wat een timing.
‘Eh, nee’, aarzelde zij, maar het was al te laat: als een trage schokgolf verspreidde zich een schaterlach door de menigte en goedgehumeurd ging ieder zijns weegs: we hadden Johnson een poepie laten ruiken.

Deel dit artikel