NIEUWS | Ongeveer een derde van de Nederlandse basisscholen heeft een voorziening in de vorm van een ‘plusklas’ om hoogbegaafde leerlingen onderwijs op maat te kunnen bieden. Dat kan gaan om een plusklas binnen de eigen school, of om een gezamenlijk initiatief met andere scholen.
Driekwart vande scholen biedt voor hoogbegaafden een vorm van differentiatie aan in de eigen groep.Hoeveel scholen in Brabant zich specifiek toeleggen op onderwijs aan (hoog)begaafde kinderen is niet bekend.
Dat blijkt uit een onderzoek van het instituut GION van de Rijksuniversiteit Groningen naar het onderwijsaanbod aan hoogbegaafde leerlingen in het basisonderwijs. Het onderzoek is verricht in opdracht van de Onderwijsinspectie. Het onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen staat sinds enkele jaren hoog op de Haagse beleidsagenda, maar het gaat hier, zo komt in het rapport naar voren, om een deels onontgonnen terrein. Veel vragen kunnen niet beantwoord worden, zoals bijvoorbeeld naar de effectiviteit van het onderwijs aan hoogbegaafden, omdat er onvoldoende gegevens voorhanden zijn.
Hoe lastig het is om een goed beeld te krijgen van de situatie blijkt onder meer al uit het feit dat er een geen eenduidige definitie wordt gehanteerd van het begrip hoogbegaafdheid. Het meest gehanteerde criterium is dat van het IQ waarbij vanaf een IQ van 130 gesproken wordt van hoogbegaafd en vanaf 145 van zeer hoogbegaafd. Maar ook andere factoren spelen een rol en niet iedere school hanteert die.
Van de 450 scholen die aan het onderzoek meededen gaf ruim 90 procent aan (hoog)begaafde leerlingen te hebben. Dat zijn gemiddeld 16 (hoog)begaafde leerlingen per school. Dat levert een hoger percentage hoogbegaafde leerlingen op dan bekend is op grond van wetenschappelijk onderzoek. De verklaring voor die discrepantie is dat lang niet in alle gevallen is sprake is geweest van een formele diagnose.
Differentiatie
Het onderzoek toont volgensde inspectie in ieder geval aan dat de meeste scholen er oog voor hebben dat ze extra aandacht moeten schenken aan hun (hoog)begaafde leerlingen en dat ze ook proberen daar in te voorzien. Dat kan zijn in de reguliere klas, in een plusklas (een aantal dagdelen aangepast programma) of in een plusschool (hoogbegaafde leerlingen volgen een aangepast curriculum).
De inspectie is erg positief over deze ontwikkelingen in het basisonderwijs. Tegelijkertijd komt uit het onderzoek naar voren dat de schoolleiders vinden dat ze er niet in alle opzichten in slagen deze doelgroep goed te bedienen.
Van de scholen die alleen differentiëren binnen de groep toont bijna 60 procent van de schoolleiders zich niet tevreden, en van de schoolleiders met een plusgroep is dat ruim 40 procent. De schoolleiders hebben ook aangegeven op welke punten verbetering nodig is: de deskundigheid van het personeel, het te vaak werken met ad hoc oplossingen, gebrek aan goede materialen en gebrek aan tijd om aandacht te schenken aan hoogbegaafde leerlingen binnen de school. Ook wijzen veel scholen op de tijd die al gemoeid is met aandacht voor zwakke leerlingen, aldus de inspectie.
Leonardo concept
Er is een groeiende belangstelling voor het onderwijs op basis van het Leonardo concept. Volgens de site van de Stichting Leonardo zijn er in Brabant vijf basisscholen en een middelbare school toegelaten om met dit concept te werken. Landelijk zijn er nu 56 basisscholen en 9 middelbare scholen bij de stichting aangesloten. Vooral in Zuid-Holland is deze aanpak populair. De Leonardostichting heeft een professioneel bureau opgezet om de aangesloten scholen te ondersteunen. Boegbeeld Jan Hendrickx heeft na vier jaar van zware pioniersarbeid een stap terug gedaan, hij blijft actief als adviseur.
Voorbeelden van scholen in Brabant die voorzieningen hebben voor hoogbegaafde leerlingen:
- BS Fonkel in Den Dungen (per 1/8 voortgekomen uit een fusie van Kiemveld en Jozefschool; bestuur Skipos)
- BS De Wegwijzer in Tilburg (Bestuur Xpect Primair)
- BS De Blaak in Tilburg en BS Mussenacker in Udenhout (Bestuur Opmaat). Leonardo concept.
- BS Klokkebei Ulvenhout in Breda (Bestuur Markant Onderwijs Breda)
- BS Montessorischool Dubbelwijs in Breda (Idem bestuur Markant). Leonardo concept, startfase
- BS Zevensprong in Eindhoven (Bestuur Salto); werkt samen met Technische Universiteit Eindhoven. Leonardo concept.
- BS De Hofstee in Etten-Leur (Bestuur Katholiek Primair Onderwijs)
- Scholen van bestuur KPO in Roosendaal (in onderzoek, per 1/08/2011)
- BS De Regenboog Oudenbosch (bestuur Stichting Openbaar Onderwijs West-Brabant)
- BS Kikidio Veldhoven (particuliere school, bestuur Stichting KikiMOn)
- BS D’n Heikakker in Deurne (bestuur Prodas) Leonardo concept.
- BS De Driehoek in Hilvarenbeek (bestuur Opmaat Scholen), Plusklassen voor groep 1-4, 5-8.
Voortgezet onderwijs:
- Carolus Boromeus College in Helmond (ook project met basisscholen)
- St.-Willibrord Gymnasium in Deurne. Leonardo concept
- Theresialyceum in Tilburg
- Stedelijk Gymnasium Breda
- Markland College in Oudenbosch (ook project met lokale basisscholen)
- Hooghuis Lyceum TBL in Oss (samen met stichting SocratOSS).
► Is uw school ook actief met onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen? Mail naar info@onderwijsbrabant.nl
