Beroep: onderwijs | Aflevering 5.37
COLUMN | In ons jaarverslag over 2014 – 100 a-viertjes tekst en daarna vele tabellen vol cijfers – staat op blz 26 een paragraaf die me wel aanstaat:
Grip met passie
Onderwijsgroep Tilburg hanteert de planning-, control en verantwoordingscyclus niet rigide. We willen sturing en verantwoording zo inrichten, dat we de vervreemding en bureaucratisering vermijden die dat elders heeft opgeleverd. Planning en control steunen op het uitgangspunt dat mensen liever iets goed doen dan fout, we vertrouwen erop dat onze gepassioneerde onderwijsmensen hun vak naar behoren willen uitoefenen. (1)
Ik zie het als een dappere poging om een stapje weg te doen van de afvinkcultuur, de bijna maniakale wens om alle vakjes op alle (inspectie-)lijstjes zwart te kunnen kleuren en dan te denken dat je uitstekend onderwijs verzorgt.
Dat is natuurlijk een dwaze gedachte en iedereen wéét dat, maar evengoed doet iedereen of zijn neus bloedt. Maar: onze neuzen bloeden! En met goed onderwijs heeft het allemaal niet zoveel te maken. Eerder is het een bleke, bureaucratische afrekencultuur voor bange mensen: cover your ass at all times.
Wie daar tegen protesteren zijn de mensen voor de klas want zij weten hoe het zit. En ziet, het wonder geschiedt: zij worden meer en meer gehoord. Echt waar: langzaam maar zeker keert de wal het schip. De organisatie kantelt (gelukkig niet het schip): het onderwijs wordt op de werkvloer gemaakt dus die, en niet de bureaus op de verdiepingen daarboven, dient te bepalen whats right and whats wrong. Gewoon, omdat ze daarvoor opgeleid zijn. Gewoon, omdat zij dat als geen ander kunnen. Gewoon, omdat we dan beter onderwijs krijgen.
Dat besef dringt langzaam door. Lees het uitstekende (maar slordig geredigeerde) essay dat Kim Putters schreef op uitnodiging van de minister: Moedig onderwijsbestuur (2). Wat noemt hij moedig, in dit verband? Het bestuur dat dit avontuur (kanteling van de organisatie) aandurft en niet bij de eerst de beste hobbel van pure schrik weer teruggrijpt naar de afvinklijstjes.
Controle is goed maar vertrouwen is beter!
Ps: Soms is enige controle wel op zin plaats. Een halve klas komt met een beleefd verzoek bij de docent: ‘Meneer, mogen wij eerder naar huis vanwege de Ramadan?’
De betreffende collega weet het niet goed en loopt in de pauze naar de hoek waar ze altijd staan te roken en te drinken. Daar staan ze nu ook: te roken en te drinken. Verzoek afgewezen!
Kijk, van zulke verhalen krijg ik goeie zin.
1) Het jaarverslag van Onderwijsgroep Tilburg is nog niet gepubliceerd. Ik citeer uit de word-versie die ik heb geredigeerd. Daar is het dus blz 26.
2) Putters, K: Moedig onderwijsbestuur. Een uitgave van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Den Haag 2015. Kim Putters is directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau.
