GASTOPINIE | Prof. dr. Edith Hooge (hoogleraar Onderwijsbestuur aan de TIAS Business School/Universiteit van Tilburg) gooide een flinke steen in de vijver van het onderwijs, met een essay waarin ze het grote aantal deeltijdwerkers voor de klas als een probleem beschrijft. Angela Horsten, directeur van basisschool Klinkers in Tilburg, reageert.
Door Angela Horsten
___________________________________________
Afgelopen week werd onderwijsland flink opgeschud door het essay wat prof. dr. Edith Hooge maandag 26 mei gepresenteerd heeft. Donderdag kwam ik een bericht tegen op social media. In eerste instantie voelde ik twijfel om het bericht te delen. Het bericht maakte mij nieuwsgierig naar het verdere essay, maar ik wist ook meteen wat het onderwerp van gesprek zou zijn in de koffiekamer op vrijdagochtend. De deeltijddocent zou niet deugen. Zo ongenuanceerd werd het nieuws gebracht.
Mijn vooruitziende blik klopte. Diezelfde avond werd mijn bericht gedeeld en als heftig bestempeld. En het volume in de koffiekamer op vrijdagochtend gaf aan wat het onderwerp van gesprek was. Boosheid en verontwaardiging was er alom. Mijn leerkrachten voelden zich in hun eer aangetast. Een van mijn leerkrachten zei: “Ik word thuis vaak mevrouw Klinkers genoemd, omdat ik altijd met mijn werk bezig ben.”
Deze collega heeft gelijk. Als ik de mannen van mijn vrouwelijke deeltijdcollega’s zou raadplegen, zouden zij waarschijnlijk een soortgelijk antwoord geven. In mijn team doet een parttimer qua inzet en kwaliteit niet onder voor een fulltimer. Ik stel hoge eisen aan mijn mensen, of je nu fulltime of in deeltijd werkt. Dat is ook onze kracht. Er kan hier geen leerkracht werken omdat hij toevallig zijn hypotheek moet betalen. Zonder inhoud en passie voor het vak red je het niet op een school als Klinkers. Ik stel binnen mijn school passend hoge doelen, ben veeleisend en vind dat ik dat ook moet zijn. Daar hebben de kinderen en mijn personeel recht op. Daardoor blijf je in ontwikkeling.
• Interieur vernieuwende basisschool Klinkers in Tilburg.
De leerkracht heeft de taak om het kind naar een hoger plan te brengen en ik heb de verantwoordelijkheid om dit bij mij personeel te realiseren. De leerkrachten moet zowel pedagogisch als didactisch goed onderlegd zijn, om de ontwerper te kunnen zijn van het onderwijs. Het feit dat wij als een van de weinige beroepsgroepen lesgeven uit een boek (zie je een banketbakker in zijn bakkerij ook met een methodeboek rondlopen?) heeft er wat mij betreft voor gezorgd dat de creativiteit en het zelfdenkend vermogen van de leerkracht niet optimaal tot zijn recht komen. Dat vind ik een kwalijke zaak.
Leerkracht moet vak terugkrijgen
De leerkracht moet zijn vak terugkrijgen. Ik ben nog iedere dag dolblij met het feit dat we acht jaar geleden een school zijn gestart waarbij het kind én de leerkracht in hun kracht staan. Hogere kwaliteit gaat hand in hand met de invulling van het vak. Iedere week denkt mijn team na over hoe zij het onderwijs aan de kinderen zo optimaal kunnen vormgeven. Zij leren iedere dag van en met elkaar.
We blijven ons professionaliseren op het gebied van didactiek en onderwijsinhoud. We blijven bezig om het onderwijs passend te maken bij deze tijd en gaan een continue dialoog aan met het kind. We maken gebruik van elkaars kwaliteiten, stellen ons kwetsbaar op en zijn steeds gericht op het optimaliseren van kwaliteit. In het essay van Edith Hooge wordt beschreven hoe de regeldruk ons dreigt te belemmeren.
Niet verschuilen achter regeldruk
Ik ben van mening dat we ons daar vaak achter verschuilen. Directeuren en leerkrachten verschuilen zich graag achter de inspectie of hun bestuur. Als je hoge ambities hebt en je weet waar je mee bezig bent, dan durf je beargumenteerd “nee” te zeggen tegen regels, maar verantwoord je jezelf op andere wijze. Regels zijn voor mij een prima uitgangspunt zodat ik weet waar ik vanaf wijk. Edith Hooge noemt dit professioneel gezond verstand en in de volksmond wordt dit ook burgerlijke ongehoorzaamheid genoemd. Dat past wel bij mij.
Ik kan het dan ook helemaal eens zijn met het feit dat Edith Hooge zegt dat de kwaliteit en vaardigheden van leerkrachten omhoog moeten. Ik durf met recht te zeggen dat ik beschik over een topteam. Daar werken we iedere dag keihard aan, omdat we met minder gewoon geen genoegen nemen. Als iemand niet goed functioneert, gaan we met elkaar in gesprek en moeten er maatregelen genomen worden als er geen verbetering optreedt.
Als leidinggevende zie ik het dan ook als mijn grootste taak om inrichting te geven aan mijn onderwijskundig leiderschap. Ik moet weten wat er in de groepen gebeurd en waar ik moet ondersteunen of bijsturen. Het opleidingsniveau van de leerkracht moet wat mij betreft ook omhoog, maar dan wel gericht op de leerkracht als ontwerper die in zijn opleiding werkt aan het vormgeven van kwalitatief goede leerarrangementen voor kinderen. Daarmee maak je het beroep ook stukken aantrekkelijker. Want wat is prettiger dan vanuit eigenaarschap te mogen werken?
Ik kan dus eigenlijk alleen maar constateren dat we wat mij betreft in ons land aan de slag gaan met de inhoud van het essay van prof. dr. Hooge, want het is hard nodig.
> Lees hier op de site van Didactief het volledige essay van prof. Hooge
> Lees hier een interview met prof. Hooge over governance [2013]
> Lees hier: Vernieuwende scholen goed op weg’ [2010]
______________________________________________________________
Over Angela Horsten:
Sinds 2006 directeur basisschool Klinkers in de Reeshof in Tilburg. Bestuur Stichting XpectPrimair.
Basisschool Klinkers is een vernieuwende school waarin betekenisvol leren centraal staat. Er wordt gewerkt met kernconcepten. Er wordt geleerd in samenhang. Kinderen leren vanuit spel en onderzoek en leren om te gaan met de moderne media van tegenwoordig. Kinderen zijn mederegisseur van het onderwijsproces, gebruiken een portfolio en werken aan brede opdrachten waarin 21st century skills centraal staan.
Voordien was Angela Horsten adjunct-directeur van basisschool de Sporckt (2002 -2006) en leerkracht (1993 – 2002)
