3 december 2024

Speak softly but carry a big stick (*)

COLUMN | BEROEP: ONDERWIJS | Afl. 7.34 | Dit is het (borreltafel?)beeld dat ik in mijn vorige column schetste: de ROC’s zijn autonome koninkrijkjes die onze belastingcenten niet voor het overgrote deel besteden aan lesgeven (het primaire proces), zoals de bedoeling is, maar aan de inrichting van een enorm ondersteunend apparaat (het secundaire proces) dat van alles doet maar niet lesgeven. Daarbij heeft het ministerie de regie uit handen gegeven door de lump sum-financiering: de ROC’s krijgen geld op basis van het aantal studenten dat bij hen staat ingeschreven en waar ze dat geld vervolgens aan uitgeven beslissen zijn zelf. Dus?

Tja. Het ministerie kent dit beeld en ook de Tweede Kamer heeft hier al eens zijn ongenoegen over uitgesproken – maar wat doen ze eraan? Aha! Nu komen we bij de ‘big stick’ van de vorige column. Want het ministerie heeft er niet voor gekozen om de regie terug te pakken en dus de autonomie van de ROC’s aan te tasten, maar om de interne controlemechanismen in de ROC’s te versterken. Checks and balances! De countervailing powers ondernemingsraad en studentenraad krijgen meer te zeggen!

Op 1 januari is de Wet Versterking Bestuurskracht ingegaan en die wet geeft de ondernemingsraad en de studentenraad instemmingsrecht op de hoofdlijnen van de begroting. En jawel: dat moet dus de ‘big stick’ worden in het overleg binnen de ROC’s over de verdeling van de centen. Truman had een atoombom, wij hebben de Wet Versterking Bestuurskracht.

Wat zal dat opleveren? Ik heb geen idee **. We hebben er nu één keer over gepraat met het College van Bestuur: het startschot van de dialoog. Resultaat? Het CvB zal nog vóór de vakantie komen met een schriftelijke neerslag van het besprokene en een tijdpad voor verder overleg. Een scepticus denkt nu misschien: de onderhandelingen in 1945 te Potsdam over de nieuwe wereldorde na de Tweede Wereldoorlog waren er niets bij, maar ik ben geen scepticus dus ik denk: we gaan het zien!

Want het is een gecompliceerde zaak en je kunt niet simpelweg al het geld uitgeven aan activiteiten voor de klas, want wie doet dan het licht aan en de deur open? Even bij het voorbeeld van de ict blijvend: je kunt beter één goede ict’er in dienst nemen (in het secundair proces) dan honderd leraren in het primaire proces laten rommelen met een kreupel of verkeerd geïnstalleerd computerprogramma. Oftewel: het primaire proces kan niet zonder het secundaire proces, dat weet iedereen. Maar hoe moet de verhouding zijn? Dat weet niemand. Maar we blijven dus in gesprek.

(*) De uitspraak ‘Talk softly but carry a big stick’ is niet verzonnen door Harry Truman als uitgangspunt van de Amerikaanse buitenlandse politiek. De uitspraak is gedaan door president Theodore Roosevelt, ergens in 1900. Truman heeft hem aangehaald en opgepoetst toen hij naar Potsdam moest, en Stalin de loef af kon steken met de Amerikaanse atoombom
En heel recent heeft Trump de woorden ‘talk softly’ geschrapt.

(**) wellicht ten overvloede maar voor alle zekerheid: deze column is geheel en al voor mijn persoonlijke rekening.

Deel dit artikel